کوچولوهای بیش فعال!
کوچولوهای بیش فعال!
آیا تابحال با بچه های دو-سه ساله خیلی شیطون که آرام و قرار ندارند برخورد داشتید؟این کوچولوهافقط در حال راه رفتن دویدن و بهم ریختن هرچیزی که جلوی چشماشونه دیده میشن!.اگردریک مهمانی چنین کودکی باشه هرکسی که از مهمانی میاد بیرون با خودش میگه :آه راحت شدم.این بچه ی کی بود؟!خدا به مامان باباش صبر بده.
فکر میکنید درخانه این کودک خردسال چه میگذره؟
دراونجا مادری هست که دلش برای کمی استراحت لک زده و دعا میکنه کوچولوش بیشتر بخوابه ودیرتر بلند شه.اما این خردسالان بیش فعال خیلی زود از خواب بیدار میشوندوتا چشماشون رو باز میکنند، می ایستند و شروع به دویدن میکنند.در طول بیداریشون اتاقها،آشپزخانه، کابینت ،داخل یخچال،دستشویی ،حمام، راهرو…همه سرکشی می شوند. خلاصه جایی درخانه نیست که هرروز به اون سر نزنند.اسباب بازی این کوچولوها ،وسایل داخل کشوها، ظرفها، قاشق چنگال ها، کنترل تلویزیون و خلاصه هر چیز دیگری است که جلوی چشمانشونه.مادر باید هر لحظه مواظب کودکش باشه ودرحین این مواظبت باید کارهای خانه پخت وپز،جمع و جور کردن ،نظافت ،حمام رفتن و …رو هم انجام بده.فکرش رو بکنید چه فشاری به مادر وارد میشه! وقتی پدر از راه میرسه موقع نفس کشیدن مادره.اما پدر خسته هم زیاد دوام نمیاره وممکنه برای فرار ازاین موقعیت فرساینده دنبال بهانه ای بگرده و ازخانه بیرون بزنه. خلاصه اینکه زندگی با چنین کوچولوی بیش فعالی اصلا راحت نیست واصلا شیرین هم نیست.ممکنه ماهها بگذره و مادر پدر منتظر آرام شدن و عاقل شدن بچه شون بشن.اطرافیان هم اونها رو دلداری میدهند.در این شرایط پدر مادر و بقیه خانواده در خانه می مانند تا بلکه کوچولوشون آروم شه چون کسی بیرون از خانه حوصله اون کوچولوی بیش فعال رو نداره.در این میان رابطه زن و شوهر هم به سردی گرایش پیدا میکنه چون دیگه انرژی برای خانم باقی نمانده که بخاد برای شوهرش به کار ببره. تازه اینکه خردسالان بیش فعال معمولا کم خواب هم هستند .
راه حل؟
اما راه حل چیه؟چه کسی میتونه به این پدر مادر کمک کنه؟آیا مادر پدر اصلا متوجه میشوند که باید از یک متخصص کمک بگیرند؟
امکان مشاوره و آموزش رفتاری برای یک کودک ۲ یا ۳ ساله وجود نداره.تنبیه و تشویق هم موثر نیست.بنابراین باید به دنبال راه حل موثر و خاصی باشیم.
درمان
در نهایت تنها چیزی که میتونه روی این کودکان موثر باشه دارو است .داروهایی که در روانپزشکی به کار می رود می تواند مشکل خانواده و آینده طفل را حل کند، درواقع دارو تنها راه حلی است که برای این کودکان فعلا در دسترس است. بیش فعالی این خردسالان مشکلی طولانی خواهد بود که در بزرگسالی هم ادامه خواهد داشت
در حال حاضر از داروهایی که در بیش فعالی بچه های بزرگتر بکار می رود استفاده میشود.میدانیم که مغز این خردسالان درحال رشد و تکامل است وبه هر حال دارو تاثیراتی بر این تکامل خواهد داشت.اما این تاثیرات لزوما زیان آور نیست و حتی کمک کننده هم هست.در واقع نتایج چنین چیزی را نشان می دهد اما فعلا از نظر سلولی و بیولوژیک این تاثیرات قابل ردیابی نیست . تحقیقات آینده هر دو روی این سکه را نشان خواهد داد.
درمان این خردسالان بیش فعال چه هدفهایی را باید در بر داشته باشد؟
۱.کمک به خوابیدن و حل مشکل کم خوابی.
۲.کاهش بیقراری و ناآرامی طفل.
۳.کاهش رفتارهای پرخطر کودک.
۴.کاهش نیاز به مراقبت دقیق کودک وامکان استراحت برای مادر پدر
۵.ایجاد زمانی خالی برای ارتباط صمیمی بین مادر و پدر
۶.افزایش تمرکزکودک برای یادگیری وپردازش اتفاقات پیرامونش،بطور مثال درک خطر، درک نوازش و تشویق مادر،درک ارتباط بین اتفاقات مختلف پیرامون کودک.
۷.ایجاد فرصتی برای مادر پدر جهت ارزیابی و تصمیم گیری برای رفتار درست در مقابل کودک و نه یک رفتار تکانه ای و ناشی از خشم یا سردرگمی.
دارو درمانی
برای بهبود خواب از داروهای آنتی هیستامین وملاتونین استفاده میشود.این داروها ممکن است درطول روزنیزاثرات رفتاری مثبت داشته باشند.به طورشایعی از داروهای ضد گیرنده های دوپامینی برای کنترل مشکلات رفتاری وبهبود بیش فعالی این خردسالان استفاده میشود. داروهای ضد تشنج نیز در مواردی کاربرد دارند امااین بدان معنا نیست که کودک مشکل تشنج دارد.
نتیجه گیری
به یاد داشته باشیم که این خردسالان بیش فعال از ماه های اول زندگی تا نوجوانی نیاز به پیگیری دارند و در اکثریت موارد باید درمان شوند.هیچ کس مقصر و مسبب مشکلات این کودکان نیست.نباید مادر پدر بخاطر داشتن چنین کودکی مورد سرزنش قرار گیرند.برعکس مادر پدر چنین کودکی نیاز به همدلی و توجه خاص از اطرافیان خود و حتی پزشک دارند.مشکلات والدین این کودکان با والدین کودکان اوتیستیک قابل مقایسه است.چنین والدینی سالهای سختی را تا تثبیت رفتاری و درسی فرزندشان طی می کنند.
نویسنده:دکتر مجید محمدپور
